Transkranyal Manyetik stimulasyon (TMS) veya beyin uyarım (TMU) tedavisi Nedir?
Beyin nöronların yaydığı elektriksel uyarılarla çalışan bir organımızdır. Bazı durumlarda veya hastalıklarda beynin farklı bölgelerinde elektiksel uyarımlarda bozukluklar olmaktadır. Transkranyal manyetik stimulasyın (TMS) veya uyarımla (TMU) bu bozukluklara dışarda mudahele edilerk hastalıklar tedavi edilmektedir.
TMS’in etki mekanizması nedir, nasıl uygulanır?
TMS, bir bobin yardımıyla kafatasının 2-3 cm üzerinden uygulanmaktadır. Yarattığı manyetik alan etkisiyle serebral korteksteki elektrik akımını harekete geçirmekte ve böylece nöronları depolarize etmektedir. TMS değişik frekansta uygulandığında farklı etkilere sahiptir. Yüksek frekans TMS uygulandığı bölgede eksitasyona (uyarım) , düşük frekans TMS ise inhibisyona (yavaşlatma) neden olmaktadır. Tekrarlayan TMS’te manyetik darbeler hızlı bir seri halinde gelir. Değişik hastalıklarda uyarımın yeri, yoğunluğu ve zaman aralığı ayarlanmaktadır.
TMS nerelerde kullanılır?
TMS, psikiyatrik ve nörolojik birçok değişik hastalıkda kullanılabilmaktedir.
Majör depresyon hastaları üzerinde yapılan çalışmalar sol prefrontal kortekse yüksek frekansta uygulanan TMS çalışmalarının depresyon tedavisindeki etkinliği gösterilmiştir. TMS depresyon tedavisinde FDA (Amerikan gıda ve ilaç dairesi) onayına sahiptir. Ayrıca ilaç tedavisine dirençli migren hastalıklarında etkili bir tedavi yöntemi olarak FDA onayına sahiptir.
Depresyon dışında da birçok psikiyatrik bozuklukta etkin şekilde kullanılmaktadır. Anksiete (bunaltı) bozukluklarında ilaveten hiperaktivite ve dikkat bozukluğunda çok etkili olmaktadır. Yan etkilerinin olmaması nedeniyle çocukluk çağında güvenle kullanılabilmektedir.
Parkinson, esansiyel tremor ve tinnitus gibi nörolojik hastalıklarda çok etkili olduğu tespit edilmiş olup yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yine 2016 yılında yapılan ve yayınlanan çalışmalarda obesite rahatsızlıklarında açlık hissini bastırmada ve gıda alımını azaltmada etkili olduğu bildirilmiştir.
GEBELİKTE DEPRESYONA TMS İLE İLAÇSIZ ÇÖZÜM
Gebelik döneminde ve doğum sonrası erken dönemde annelerin %15 gibi bir kısmında depresyon görülebilmektedir. Özellikle gebelikte depresyon için verilecek ilaçların bebeğe zararlı olması nedeniyle tedavi güçleşmektedir. Annenin belirtilerinin şiddetine göre belirlenecek motivasyonel görüşmeler, bilişsel davranışçı çalışmaların yanı sıra somatik tedavi olarak uygulanan TMS ile gebelik ve lohusa dönemindeki hastalara yardım edilebilmektedir.
YAN ETKİSİ VARMIDIR?
TMS uygulaması sırasında hastalar herhangi bir ağrı hissetmemektedirler. Mevcut güvenlik protokolleri bireyin motor eşiğine ilişkin uyarım miktarını ayarlamaktadır.